धरान: जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) का वरिष्ठ नेता अशोक राईले प्रदेश १ को नाम पहिचानमा आधारित किरात लिम्बुवान राख्नुपर्ने बताएका छन् । उनले नामकरण गर्दा किरात लिम्बुवानसँगै शेर्पालुङ पनि थप्न सकिने धारणा राखे ।
आइतबार पत्रकार महासंघ सुनसरीको धरायन १३ स्थित कार्यालयमा पत्रकार भेटघाट गर्दै नेता राईले प्रदेशको नामकरण प्रदेशसभाबाट हुने भएपनि आफ्नो पार्टी पहिचान जनित नाम राख्नुपर्छ भन्नेमा प्रष्ट रहेको बताए । उलने भने,‘पहिचानजनित नाम राख्नुपर्छ, सँस्कृति र इतिहास झल्कनुपर्छ । किरात लिम्बुवान वा लिम्बुवान किरात राख्नुपर्छ, त्यसमा शेर्पालुङ पनि थप्न सकिन्छ ।’
आफ्नो पार्टी १० प्लस १ प्रदेशको मान्यतामा दृढ रहेको भन्दै नेता राईले कोशी वा सगरमाथा नामकरणको भने विरोध गरे । यी नाम पञ्चायतको प्रतिक भएको भन्दै उनले भने, ‘कोशी, सगरमाथा पञ्चायतकालको प्रतिक हो, त्यसलाई बोकेर हिड्ने कुरा भएन । हाम्रो पार्टी त्यसको पक्षमा छैन ।’
'राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा गठबन्धनले धोका दिएको होइन'
वरिष्ठ नेता राईले राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा प्रदेश १ बाट गठबन्धनका उम्मेदवार पराजित भएको प्रश्नमा गठबन्धनले नभै मतदाता रहेका जनप्रतिनिधिले धोका दिएर हराएको प्रतिक्रिया दिए । उनले निर्वाचनमा गठबन्धनले इमान्दारितापुर्वक काम गरेको तर मतदाता रहेकाहरुले भने इमान्दाररितापुर्वक भोट नहालेको बताए । ‘गठबन्धनले इमान्दारितापुर्वक काम गर्यो, तर मतदाताहरुले इमान्दारितापुर्वक भोट नहालेको देखिन्छ । पार्टीको ह्विप नमानेर अनुशासन उल्लंघन भएको देखिन्छ,’उनले भने,‘यो घटना समग्रमा गठबन्धनप्रति प्रश्न उठाउनुपर्ने वा विश्वासघात भयो भन्नुपर्ने देखिदैन ।’
'आवधिक निर्वाचन लोकतन्त्रको अनिवार्य सर्त'
वरिष्ठ नेता राईले आवधिक निर्वाचन लोकतन्त्रको अनिवार्य सर्त रहेको उल्लेख गर्दै आगामी जेठमा चुनाव भए आपत्ति नहुने बताए । तर उनले संविधान र ऐन बाँझिन नहुने बताए । संविधान र ऐनको विवाद निरुपण हुनुपर्ने भन्दै उनले नेताहरुको अयोग्यताको प्रतिफल नै यो अवस्था आएको पनि बताए ।
'एमसिसिको राष्ट्रहित विपरीत बुँदा संशोधन हुनुपर्छ'
नेता राईले एमसिसिबारे पार्टीभित्र छलफल नभएकोले पार्टीको आधिकारिक धारणा नभए पनि आफु एमसिसिमा भएको राष्ट्रहित विपरीतको बुँदाहरु संशोधन हुनुपर्ने पक्षमा रहेको बताए । उनले मित्रराष्ट्रले दिएको अनुदानप्रति सकरात्मक रहेको तर के कस्ता सर्त, बन्देज छन् भनेर ख्याल गर्नुपर्ने पनि बताए ।
नेता राईले एमसिसिमा भएको बौद्धिक सम्पत्तिको हकमा अमेरिकाले एकलौटी गर्ने भन्ने बुँदा संशोधन गरेर नेपालको पनि हक स्थापित गर्नुपर्ने बताए । यस्तै, एमसिसिका कर्मचारीहरुलाई फौजदारी अपराध गर्दा नेपालको कानुन नलाग्ने र अमेरिकाको मात्र लागु हुने बुँदा पनि संशोधन गरिनुपर्ने धारणा राखे । ‘ती सर्त, बन्देजहरु नेपालको कानुनसँग बाझिने गरि भए एमसिसिको लागु हुने भन्ने पनि छ, यो पनि संशोधन हुनुपर्छ । नत्र संसदबाट पास गर्दैनौं,’उनले भने ।
'गठबन्धन सँस्कृति विकास गर्नुपर्छ'
नेता राईले अब नेपालको राजनीतिक प्रणालीमा गठबन्धन सँस्कृति विकास गर्नुपर्ने बताए । नेपालको निर्वाचन प्रणाली गठबन्धन बनाएर जानुपर्ने खालको भएको भन्दै उनले अहिलेको सत्तारुढ गठबन्धनले आगामी निर्वाचनमा पनि निरन्तरता पाउने बताए । उनले स्थानीय तह निर्वाचनमा सम्भव भएसम्मको ठाउँहरुमा गठबन्धन गर्ने पनि बताए । ‘स्थानीय तह निर्वाचनमा सिट मिलाउन सहज हुदैन, धेरै उम्मेदवारहरु हुन्छन् । तरपनि सहमतिपुर्वक उम्मेदवारी दिएर जाने प्रयत्न गछांै,’उने भने,‘हाम्रो गठबन्धन प्रदेश र संघको निर्वाचनसम्म जारी राख्छौ ।’
भिडियो: